W Pakości, niedaleko Inowrocławia, znajduje się druga najstarsza kalwaria w Polsce. Harmonijnie wkomponowana w krajobraz, odwzorowuje – w pomniejszeniu – przestrzenny układ Jerozolimy za czasów Chrystusa.

Czteroskrzydłowy zamek krzyżacki w Golubiu-Dobrzyniu z przełomu XIII i XIV wieku pamiętający czasy Anny Wazówny, to jedna z perełek naszego województwa. Kilkukrotnie przebudowywany, w stylu gotycko-renesansowym zachował się w znakomitym stanie do dnia dzisiejszego. Warto do niego zajrzeć latem kiedy odbywają się tam znane w całej Polsce turnieje rycerskie.

Jeden z najlepiej zachowanych zabytków architektury romańskiej w Polsce, świadek dziewięciu stuleci, znajduje się w Kruszwicy. To kolegiata śś. Piotra i Pawła. Tradycja głosi, iż kościół fundował sam Mieszko I na miejscu dawnej świątyni pogańskiej. Książę rozkazał, by kamienne bożki pogańskie wrzucić do Gopła, przy skarpie, na której obecnie stoi kolegiata...

Któż z nas nie słyszał podania o legendarnym królu Popielu, wygnanym przez księcia Polan Siemowita, przodka Mieszka I, a następnie wraz z rodziną zjedzonego przez mściwe myszy? Kruszwica, dawna stolica Kujaw, pochwalić się może niezwykłym zabytkiem, któremu przypisuje się powiązanie z tą legendą.