Zupa-kwas

Zupa-kwas przygotowywana jest na bazie soku z kwaszonej kapusty – produktu, który dawniej można było znaleźć w każdej chacie na kujawskiej wsi. Kiszenie kapusty było swoistym rytuałem, któremu często towarzyszyła muzyka i wspólna zabawa. Z powstającego podczas kiszenia kwasu oszczędne gospodynie przygotowywały gaszący pragnienie napój – czyli sok z kwaszonej kapusty (także wpisany na listę kujawsko-pomorskich produktów tradycyjnych) oraz pożywną zupę.
Jako potrawa stosunkowo tania, przyrządzana z produktów łatwo dostępnych, zupa-kwas była spożywana na co dzień. Gotowano ją również często po uroczystościach rodzinnych, na których podawany był bigos – na bazie kwasu kapuścianego, którego nadmiar odlewano, aby bigos nie był za kwaśny. Zupa-kwas, spożywana na drugi dzień po zabawie, działała przy tym łagodząco na nieprzyjemne objawy spożycia alkoholu, odczuwane przez uczestników biesiady.
Receptury na przyrządzenie „kwasówki” przekazywano sobie ustnie z pokolenia na pokolenie – trudno odnaleźć przepis na tę prostą, codzienną zupę w tradycyjnych książkach kucharskich. Podstawowe zasady jej przyrządzania są następujące: zmieszać pół na pół kwas z kiszonej kapusty z wodą, dodać przyprawy: pieprz, sól, liść laurowy, ziele angielskie, zagotować. Na ziemi świeckiej popularny był kwas podawany z żytnimi kluskami. Na ziemi chełmińskiej kwas gotowano z kolei z dodatkiem kilku suszonych borowików. W okresie postu zupę-kwas zaprawiano jedynie mąką, czasami śmietaną.