Szlak "Stu z Nieba"

Szlak czerwony, długości 58,5 km, prowadzi po terenach działania ugrupowań partyzanckich AK, TOW „Gryf Pomorski” oraz współdziałających z nimi desantowych grup dywersyjno – wywiadowczych w końcowym okresie II wojny światowej. Do najbardziej atrakcyjnych odcinków tego szlaku można zaliczyć fragmenty przełomu Wdy w okolicach Starej Rzeki oraz rezerwaty przyrody: Brzęki im. Zygmunta Czubińskiego i Miedzno.

Trasa: Szlachta – Śliwice – Śliwiczki – Leśnictwo Sarnia Góra – Laski – Zazdrość – Stara Rzeka - rezerwat Brzęki im. Z. Czubińskiego - Orli Dwór (rezerwat Miedzno) – Borsukowo - Lipinki – Borowy Młyn – Bąkowski Młyn - Warlubie.

Szlachta – Śliwice – Śliwiczki 12 km. Początek w Szlachcie przy stacji kolejowej (0 km), koło kościoła szlak skręca w lewo i przekracza przejazd kolejowy. Dalej prowadzi gęstym lasem sosnowo – świerkowym, przecina drogę z Osówka do Lipowej, biegnie lasem mieszanym aż do śródleśnej polany – Wyspy Śliwickiej. Na obrzeżach Śliwic dociera do drogi: Byłyczek – Śliwice (8 km). Dalej prowadzi ul. Glinianą do centrum Śliwic (po lewej stronie poczta i Dom Kultury), skręca w prawo do głównego skrzyżowania, potem w lewo ul. Świecką (w kierunku Tlenia). Po ok. 400 m szlak ponownie skręca w lewo (przed restauracją „Olimpia”), mija stadion sportowy, dalej prowadzi drogą gruntową w kierunku torów kolejowych. Za przejazdem szlak biegnie w prawo i polami dociera do szosy: Śliwice – Tleń., drogą asfaltową wiedzie do Śliwiczek (12 km). Mija szkołę z izbą pamięci, mogiły.

Śliwiczki - jezioro Piaseczno. Przy krzyżu w Śliwiczkach szlak nieznacznie skręca w lewo i dalej prowadzi w kierunku leśniczówki Zimne Zdroje (wkracza na teren WPK), gdzie przecina Prusinę i wiedzie do miejscowości Laski (14,7 km). Szlak kieruje się w stronę miejscowości Zazdrość (z prawej strony rzeka Prusina), dalej w lewo w pobliżu zabudowań osady leśnej Sarnia Góra (17,6 km) w kierunku rezerwatu przyrody Jezioro Piaseczno (po prawej stronie parking leśny i jezioro Piaseczno). Rezerwat charakteryzują wybitne walory krajobrazowe oraz szata roślinna (m.in.: kłoć wiechowata i fiołek torfowy).

Jezioro Piaseczno – Stara Rzeka. Za parkingiem po zjeździe z traktu leśnego w prawo szlak łączy się ze szlakiem czarnym („Ścieżynka Zagłoby” - 20,7 km). Dalej szlaki biegną razem. Po drodze z prawej strony mijamy torfowisko źródliskowe „Czyściewnica”. Ok. 1 km za torfowiskiem szlaki rozdzielają się, nasz szlak (czerwony) skręca w lewo i ponownie wkracza na trakt, którym wcześniej prowadził. Dalej skręca w prawo i drogą dociera do mostu na Wdzie w Starej Rzece (24,4 km). Tu spotyka się ponownie ze szlakiem czarnym. Przy ścianie lasu w kierunku Osia następuje rozejście ze szlakiem czarnym (25,4 km).

Stara Rzeka – rezerwat Brzęki. Dalej szlak czerwony biegnie w lewo i przecina drogę brukową: Osie – Skórcz (27,7 km). Szlak prowadzi w kierunku Leśnictwa Dębowiec, po czym skręca w prawo i wiedzie przez utworzony w 1975 r. rezerwat Brzęki im. Z. Czubińskiego o pow. 102,21 ha (28,5 km). Jest to swoista wyspa lasu mieszanego dębowo-grabowego, w której obok wiekowych brzęków (jarząb brekinia - największe skupisko w Polsce – najciekawsze okazy znajdują się w kwadracie 72 C) rosną około 250-letnie dęby szypułkowe, lipy drobnolistne, klony, jawory, wiązy i inne drzewa. W runie zwraca uwagę obecność rzadkich i chronionych roślin: wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, gnieźnik leśny, marzanka wonna, przylaszczka pospolita, zawilec gajowy, fiołek leśny, kokoryczka wonna i inne.

Rezerwat Brzęki – Orli Dwór – rezerwat Jezioro Miedzno. Po opuszczeniu rezerwatu szlak wiedzie prosto i przecina drogę: Osie – Osiek, inaczej: Osie – Sobiny (31,2 km). Dalej biegnie w kierunku leśniczówki Orli Dwór (32,5 km) i znajdujący się w okolicach rezerwat Jezioro Miedzno o pow. 88,52 ha. Tworzą go: jezioro Miedzno, bagno oraz tereny leśne. Został on utworzony w celu ochrony bogatych stanowisk ptactwa wodnego i błotnego. Jest to miejsce lęgowe i żerowisko wielu gatunków ptaków, m.in.: orła rybołowa, orła bielika, żurawia, łabędzia niemego i bociana czarnego.
UWAGA! Turyści poruszający się drogą brukową: Osie – Skórcz, mogą zatrzymać się na pierwszym parkingu leśnym (po prawej stronie) i obejrzeć osobliwości przyrodniczo-krajobrazowe WPK. Idąc drogą leśną w lewo, można dotrzeć do malowniczego jeziora o nazwie Radolinek, natomiast idąc w przeciwną stronę - do rezerwatu wodno-torfowiskowego Dury. Rezerwat ten (o pow. 12,59 ha) tworzą cztery dystroficzne jeziorka wraz z otaczającymi je torfowiskami. Jest to jedno z nielicznych stanowisk wszystkich trzech krajowych rosiczek: okrągłolistnej, długolistnej i pośredniej. Ciekawostką florystyczną jest również bagno zwyczajne, żurawina błotna, torfowiec błotny, wełnianka pochwowata i wiele innych.
Zainteresowani mogą też przejść się dalej drogą brukową w kierunku Skórcza (ok. 1,5 km) i skręcając w prawo zgodnie ze szlakiem czerwonym dotrzeć do rezerwatu Brzęki opisanego wyżej.
W pobliżu miejsca, gdzie szlak biegnie od Rezerwatu Miedzo w kierunku drogi Osie – Warlubie po prawej stronie szlaku (w okolicy zwanej Oski Piec) znajduje się strzelnica sportowo – myśliwska.

Orli Dwór – Lipinki. Następnie szlak wiedzie do głównej drogi: Osie – Warlubie, mijając po lewej stronie zastawkę na Sobinie (Uwaga! Zjazd w kierunku zastawki wzdłuż linii wysokiego napięcia). Na rozstaju dróg szlak skręca w lewo i biegnie drogą asfaltową: Osie – Warlubie (35,3 km). Za widocznymi po prawej stronie łąkami i parkingiem leśnym skręca w lewo (za mostkiem na Sobinie) w stronę Leśniczówki Borsukowo (miejscami droga piaszczysta). Na trasie pomnik poświęcony ofiarom bratobójczych walk w latach 1945-1946 i nagrobek dowódcy Grupy „Wilki”. Dalej czerwony szlak biegnie drogą polną w kierunku Lipinek.
Fot.2 Pomnik w hołdzie poległym w bratobójczej walce pod Lipinkami (H. Spychalska)
UWAGA! W Szkole Podstawowej w Lipinkach znajduje się Centrum Edukacji Ekologicznej oraz Izba Przyrodniczo-Leśna i ogród dendrologiczny pełniący rolę "Zielonej Klasy". W leśniczówce w Bursztynowo k.Lipinek znajduje się kwatera turystyczno-myśliwska, z możliwością zamówienia całodziennego wyżywienia.

Lipinki – Warlubie. Do miejscowości szlak wkracza koło przydrożnej kapliczki (41,7 km), skręca w prawo do drogi asfaltowej: Lipinki – Jeżewo. Biegnie przez wieś, po lewej stronie w głębi widać kościół katolicki. Za ostatnim zabudowaniem po lewej stronie odbija w lewo do lasu i jego skrajem dociera do kierującej się w prawo ścieżki przyrodniczo-dydaktycznej (tu przecina niebieski szlak Partyzantów AK). Czerwony wiedzie do Borowego Młyna (46,5 km), przecina drogę asfaltową: Osie - Warlubie i drogą leśną wzdłuż Mątawy dociera do Bąkowskiego Młyna. Przekracza Mątawę i po ok. 7 km dochodzi do Warlubia (58,5 km).

Autorki: Halina Spychalska i Małgorzata Szulta