Ruiny zamku w Złotorii

Zamek w Złotorii należy do kategorii zamków nadwodnych, które – w przeciwieństwie do zamków szczytowo-stokowych – jako naturalną osłonę wykorzystują nie wysokie położenie, lecz wodny akwen. Warownie tego typu budowano na wyspach, półwyspach, kępach błotnych. W przypadku zamku w Złotorii skuteczną osłonę przed atakami wrażych wojsk stanowiły Wisła i Drwęca – twierdzę wzniesiono bowiem w miejscu, gdzie te dwie rzeki łączą swoje nurty, na nizinnym terenie zalewowym. O zamek często toczono boje, miał bowiem strategiczne położenie – stanowił klucz do panowania nad ziemią dobrzyńską. Wielokrotnie zmieniał właścicieli. W pierwszej połowie XIII w., gdy budowla miała jeszcze kształt zamku drewnianego, rezydował tu Zakon Braci Dobrzyńskich. Twierdza wielokrotnie trafiała w ręce Krzyżaków. To właśnie podczas ataku zakonników w białych płaszczach na zamek zginęła w powieści Sienkiewicza matka Danusi Jurandówny. Warownia pojawia się też na kartach powieści „Biały Książę” Józefa Ignacego Kraszewskiego, który podaje tam literacki opis oblężenia zamku w 1374 r.
W 1343 r. Kazimierz Wielki odzyskał ziemię dobrzyńską i kazał gruntowanie przebudować twierdzę. W miejscu dawnej drewnianej budowli stanęła gotycka warownia zbudowana z cegły, umocniona wałami i murem. W 1409 r. zamek był oblegany przez krzyżackie wojska pod dowództwem wielkiego mistrza Ulricha von Jungingen. Po ośmiodniowym oblężeniu został zdobyty i częściowo rozebrany – cegłę użyto prawdopodobnie do budowy kościoła św. Jana w Toruniu.
Dzisiaj w Złotorii można oglądać jedynie malowniczo usytuowane ruiny. Krzyżacki atak – a w późniejszych wiekach wojny napoleońskie i napierające na mury zamku fale Wisły – odcisnęły na warowni swoje piętno. Do obecnych czasów zachowała się część wieży i fundamenty pozostałych fragmentów twierdzy. Ruiny są świadectwem burzliwej historii zamku – równie niepowstrzymanej i zmiennej, co fale Wisły, w których przegląda się dawna potężna warownia.
By obejrzeć pozostałości zamku, należy skręcić za kościół w Złotorii – rozciąga się tam pole, które przecina ścieżka prowadząca do ruin. Sama miejscowość znajduje się ok. 10 km. od Torunia. Spod dworca PKP Toruń Miasto kursuje tu co pół godziny autobus linii numer 23.