Kościół pocysterski w Byszewie

W Byszewie koło Koronowa znajduje się rzymskokatolicka parafia pw. Św. Trójcy. Parafia ta najprawdopodobniej została założona w XII w. W połowie XIII w. została przekazana na uposażenie klasztoru cystersów, który następnie został przeniesiony do pobliskiego Koronowa.
Pierwszy kościół lub drewnianą kaplicę zbudowano w XIII w. jednak budowla wraz
z klasztorem została zniszczona podczas najazdu krzyżackiego w 1283 r.
Na przełomie XV i XVI w. wzniesiono murowany, jednonawowy kościół o gotyckich formach, z trójbocznie zamkniętym prezbiterium i zakrystią. W XVIII w. miała miejsce jego przebudowa Do kościoła, zostały dobudowane dwie kaplice boczne jak również wzniesiono chór muzyczny z bogatą ażurową, złoconą dekoracją rokokową. W tym stanie świątynia przetrwała do dnia dzisiejszego.
Obecnie jest to znane sanktuarium Matki Boskiej Byszewskiej, w którym mieści się najcenniejszy elementem wyposażenia jakim jest jeden z najstarszych wizerunków Matki Boskiej na ziemiach polskich – koronowany w 1966 r.
Ołtarz główny - drewniany, polichromowany na biało, ze złoconymi ornamentami zawiera obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, pochodzący z I poł. VII wieku. Na rewersie obrazu znajduje się przedstawienie męczeństwa św. Bartłomieja z ok. XV wieku. Bogata rokokowa rama obrazu podtrzymywana jest przez rzeźbione aniołki.
We wnętrzu kościoła znajdują się także dwa ołtarze boczne drewniane o kolorystyce zbliżonej do ołtarza głównego jak również rokokowa ambona dekorowana licznymi rzeźbami i obrazem Chrystusa Dobrego Pasterza, oraz romańska granitowa chrzcielnica z XVII w.
W wyposażeniu kościoła znajdują się dwa rokokowe, drewniane, malowane w kolorze zielono-brązowym ze złoconymi ornamentami konfesjonały. Ponadto wnętrze kościoła zdobią liczne obrazy i rzeźby, oraz zachowane wyroby rzemiosła artystycznego m.in.: barokowa monstrancja, dwa kielichy: manieryczny i późnobarokowy, mosiężne, cynowe i drewniane lichtarze, wiele szat liturgicznych – głównie rokokowych.