Drewniany kościół w Żołędowie

Drewniany kościół parafialny p. w. Podwyższenia Krzyża Świętego został zbudowany w 1715 roku. Sama miejscowość jest o wiele starsza – pierwsze wzmianki na temat „Zolondowa” pochodzą z XIII wieku, a żołędowska parafia wspominana jest na kartach historycznych dokumentów z 1582 roku, przechowywanych w archiwach katedry pelplińskiej. Parafię założyli podobno żołędowscy dziedzice, chcąc uniezależnić się od proboszcza w Wyszogrodzie (dziś część starego Fordonu w Bydgoszczy).
Drewniany kościół został zbudowany na ceglanej podmurówce, na planie krzyża – z dwoma bocznymi kaplicami – jedną murowaną. Wzniesiono go w technice zrębowej, bez użycia gwoździ. Zamiast nich drewnianą konstrukcję spajają dębowe kołki. Na wieży kościoła zwieńczonej ośmioboczną latarnią umieszczone są dwa dzwony: jeden z 1554 roku, drugi z 1590 roku, odlany przez znanego gdańskiego ludwisarza Gerharda Beningka. Dwuspadowy dach zdobi wieżyczka na sygnaturkę.
Wchodząc do wnętrza kościoła, zwróćmy uwagę na ołtarz główny, pochodzący z pierwszej połowy XVIII wieku i umieszczoną w nim rzeźbę Ukrzyżowanego Chrystusa z drugiej połowy tegoż stulecia. W kryptach pod podłogą spoczywają m.in. doczesne szczątki hr. Franciszka Moszczeńskiego herbu Nałęcz. To z funduszy tego szlacheckiego rodu, wywodzącego się z ziemi dobrzyńskiej, został wzniesiony kościół. Moszczeńscy byli właścicielami Żołędowa od 1678 roku.
Obok kościoła rosną dęby szypułkowe o ob. 440 i 300 cm i lipa drobnolistna o ob. 343 cm. Podążając tropem starych żołędowskich drzew, warto też zajrzeć do parku otaczającego siedzibę nadleśnictwa Żołędowo. Rośnie w nim wiele ciekawych i rzadkich odmian drzew.